|
| Fietsvriendelijk Enschede |
| Juni 2003 |
Deze notitie is een aanzet tot een vervolg van de Fietsnota [5] uit 1995.
De Fietsersbond onderschrijft de doelstelling zoals die in het Mobiliteitsplan [4] 1996-2005 is geformuleerd: "het beperken van voortdurend groeiende binnenstedelijke automobiliteit. (Hiervoor dient voor binnenstedelijke verplaatsingen de fiets en het openbaar vervoer (OV) aantrekkelijker te worden gemaakt. ...)."
Aantrekkelijke fietsvoorzieningen hebben tot gevolg dat er meer mensen op de fiets gaan en er dus minder auto's rijden; dit heeft waarschijnlijk een grotere invloed op het terugdringen van files dan welke verbetering specifiek gericht op autoverkeer dan ook. De Fietsersbond roept de gemeente op om te kiezen voor een fietsvriendelijk Enschede.
Apeldoorn formuleert erg mooi: "d.m.v. veilige, comfortabele en snelle fietsroutes vanuit de buitenwijken naar het Centrum en van de ene wijk naar de andere."
Het resultaat van de Fietsbalans speelt een belangrijke rol bij de herziening van Mobiliteitsplan en Fietsnota.
Veel categoriën hebben als waardering "goed" gekregen, de waardering "zeer goed" wordt voor Enschede slechts twee keer gebruikt, in beide gevallen voor sub-items van de categorie "Beleid op papier".
De categorie "comfort (hinder)" en het sub-item äanpak fietsdiefstal" hebben als waardering "zeer slecht" gekregen en deze moeten dan ook op de politieke agenda geplaatst worden.
Het nieuwe industrieterrein Grote Plooy is nog moeilijk per fiets bereikbaar. Dit is te verbeteren met een fietsbrug over de A35.
De gemeente Enschede kan recreatief fietsen in de gemeente stimuleren door bewegwijzerde fietsroutes uit te (laten) zetten in en om Enschede.
Duidelijk bewegwijzerde fietsverbindingen van Oost naar West en van Noord naar Zuid door het centrum zijn noodzakelijk voor een goede doorstroming en bereikbaarheid.
Belijning is van groot belang, bij donker voor iedereen, overdag speciaal voor slechtzienden en kleurenblinden. Nu ontbreekt belijning over het algemeen.
Daar waar vrijliggende fietspaden in woonwijken gewone wegen kruisen heeft de fiets terecht voorrang. Om gevaarlijke situaties te voorkomen is het van groot belang dat het fietspad voor automobilisten goed herkenbaar is, liefst middels rood asfalt en witte blokken en dat de snelheid van automobilisten niet groter is dan 30 km. Wanneer de markeringsverf weggereden wordt dan moet deze snel opnieuw aangebracht worden.
Bij de huidige fietsstrookbreedte komen fietsers bij het inhalen op de rijbaan terecht, hetgeen gevaarlijke situaties oplevert. De fietsstrookbreedte is ook van belang voor ouders die, vanwege de veiligheid, naast hun kind willen fietsen.
Derhalve zouden nieuw aan te leggen fietsstroken een minimale breedte van 2 m. dienen te krijgen, volgens de aanbevelingen daarover in "Tekenen voor de Fiets" [2], pag. 93.
Bestaande wegen zouden volgens deze aanbevelingen ingericht moeten worden; waar dit niet mogelijk zou blijken, kan gedacht worden aan het instellen van éénrichtingverkeer voor auto’s.
In het gehele centrum dienen overal naar behoefte fietsparkeervoorzieningen te zijn. Behalve de bewaakte fietsenstalling onder V&D, is in het Centrum behoefte aan een bewaakte en overdekte of inpandige fietsenstalling, ook toegankelijk voor fietsaanhangers (Kalanderplein). Verder dienen voldoende kleinschalige voorzieningen te worden gerealiseerd.
Teneinde fietsgebruik te stimuleren dient het bewaakt stallen in het Centrum gratis te zijn, meer en meer gemeentes gaan hiertoe over. Op/aan fietsroutes vanuit de wijken dient in het binnen-singelgebied met behulp van borden en stadsplattegronden verwezen te worden naar de diverse fietsparkeer-voorzieningen en -locaties.
Buiten de binnenstad dienen er in het binnensingel-gebied en in de wijken voldoende fietsparkeervoorzieningen te zijn bij de volgende algemene locaties:
Een korte steekproef eind maart 2003 in het namiddag spitsuur gaf aan dat wachttijden op kunnen lopen tot boven de twee minuten.
Een uitvoeriger onderzoek door de Gemeente is gewenst.
‘Tekenen voor de fiets’ beveelt maximale wachttijden aan; als vuistregel kan een maximale wachttijd van 40 seconden gehanteerd worden. Hiervoor is een meer fietsvriendelijke afstelling van het Utopia Spot systeem nodig. Op plekken waar regelmatig langer dan 20 seconden gewacht moet worden is het aan te bevelen om een wachttijd indicator aan te brengen, dit kan veel door-rood-licht-rijden voorkomen.
Vervolgens kan er een hernieuwde prioriteitenlijst worden opgesteld van grote knelpunten.
Driekantige troitoirbanden kunnen weliswaar nuttig toegepast worden bij de afscheiding tussen verschillende rijstroken, selectieve toepassing in bochten, zoals in Enschede toegepast, leidt tot onveilige situaties.
Overgangen van rijstroken, ook bij op- en afritten vertonen regelmatig hoogteverschillen. Dit is niet alleen oncomfortabel voor fietsers, maar kan ook gevaarlijke situaties veroorzaken, o.a. door het risico van wegglijden.
Drempels in de vorm van rubbereilanden geven fietsers een onveilig gevoel, doordat er onvoldoende ruimte is voor twee fietsers. Ouders met kinderen willen graag naast hun kind blijven fietsen, de drempel maakt dit lastig. Scholieren zwermen op deze plaatsen vaak uit over de hele weg. Fietsers die met enige snelheid de bocht om rijden moeten sterk afremmen. Wanneer het niet mogelijk is om andere oplossingen voor de bus te vinden, dan kunnen deze drempels in ieder geval beter niet vlakbij een kruispunt aangebracht worden.
De kennis van regels over 30/60 km zones, over voorrang van rechts, drempels (o.a. de "pianotoetsen"), uitritten en het verbod voor motorvoertuigen om te stoppen op fietsstroken is gering. Er zijn zelfs autorijschool-instructeurs die niet bekend zijn met deze laatste regel. Veel mensen denken dat klinkerwegen voorrang behoren te geven aan asfalt wegen; wellicht kan een verbeterde inrichting hier helpen.
Het aantal aangiften van gestolen fietsen in 2002 is 2074; dit aantal geldt voor Enschede, incl. Glanerbrug, Lonneker en Boekelo, en de gemeente Haaksbergen. Het is aannemelijk dat voor een veelvoud hiervan geen aangifte werd gedaan.
Landelijk wordt dit aantal op tussen 800.000 en 1.000.000 geraamd.
Een landelijke campagne voor aanpak van fietsdiefstal "Houd de Fiets" is inmiddels gestart. Medewerking van de zijde van de Gemeente hieraan is gewenst.
Binnen de bebouwde kom van Enschede staan nauwelijks wegwijzers speciaal voor fietsers, terwijl rustige routes wèg van het autoverkeer niet algemeen bekend zijn. Voor bezoekers van buiten Enschede en voor mensen die niet thuis zijn in een bepaalde wijk kunnen wegwijzers een groot hulpmiddel zijn. Daarom vraagt de Fietsersbond om bewegwijzering speciaal voor fietsers. Daar hoort bewegwijzering naar belangrijke publieke voorzieningen als stations, ziekenhuizen, het Rutbeek en bewaakte fietsenstallingen in ieder geval bij.
Daar waar goede infrastructuur speciaal voor fietsers is aangelegd is het raadzaam om hier middels bewegwijzering ook de nadruk op te leggen. Zowel wegwijzers naar en door wijken als naar straten zijn inmiddels in vele plaatsen gemeengoed. De brug bij Twekkelo en groene grensovergangen kunnen middels wegwijzers ook meer gebruikers krijgen.
[2] Tekenen voor de fiets
- CROW publikatie 74, 2e druk november 1994
[3] Verhardingskeuze voor fietsverbindingen: asfalt, beton of tegels?
- Fietsberaad publikatie 2, november 2002
[4] Nota Mobiliteitsplan Enschede 1996-2005
- Gemeente Enschede, december 1996
[5] Fietsnota Enschede
- Werkgroep Fietsnetwerk, Gemeente Enschede, mei 1995