Fietsersbond afdeling Enschede e.o.  

Uit de Spatlap, oktober 2000


FIETS & INTERVIEW

De Fietsersbond Enschede 25 jaar

een terugblik naar een ludieke tijd

Landelijk bestaat de Fietsersbond 25 jaar. Er was toen ook meteen een afdeling in Enschede. Wat herinneren mensen uit de begintijd zich daar nog van? We spraken met Niek Rengers, Rob de Kievit en Jasper Latté.

De begintijd

Voor zover de heren weten waren de eerste actievelingen bij de Fietsersbond in Enschede (werd eerst ENWB genoemd) Karel Naber en Peter van Troost. De laatste was de initiatiefnemer en de motor in het begin van de bond.

Zo'n twintig jaar geleden kwam Jasper Latté erbij. Er was in die tijd een wat lossere hierarchie. Een actieve kerngroep bereidde gezamenlijk acties voor en voerde die uit. Begin jaren 80 was Jasper de formele voorzitter en Rob de Kievit schreef de notulen, dus ja, hij was de secretaris. Niek heeft nooit een bestuursfunctie gehad maar was vanaf 1978 wel zo'n tien jaar actief in de kerngroep. Hij hield onder meer een knipselkrant bij over het fietsgebeuren in Enschede en vooral: hij was de ENFB-sinterklaas.

Acties en napraten in het Bolwerk

De drie hebben allen goede herinneringen aan de tijd bij de ENFB. Ze herinneren zich vooral alle ludieke acties (toen werd dat met een 'k' geschreven), het napraten na de vergaderingen bij het Bolwerk, het enthousiasme en de creativiteit die er was binnen de bond. Ook gingen ze eens met een heel stel samen op vakantie in een huis in de Ardennen en hielden fietstochten met picknicks.

Sinterklaas

Op mijn vraag naar de acties uit die tijd verwijzen ze alle drie naar de Sinterklaasacties. Rob heeft daarvan nog allerlei knipsels. Niek was altijd Sinterklaas met een staf met een fietsstuur in plaats van een krul.

Een steeds terugkerend punt was de toegankelijkheid van het stadserf voor fietsers. In eerste instantie was het hele stadserf afgesloten voor fietsers. Dankzij de Fietsersbond is er een fietspad bij de Zuidmolen gekomen. Om aandacht te vragen voor de slechte toegankelijkheid is eens aan wethouder Bennink de TROFOEI uitgereikt in de vorm van een kaartenhouder (voor de fiets uiteraard).

Een andere actie ging over het autoverkeer op de ontsluitingslus. Daardoor kreeg de fiets onvoldoende ruimte. Gespeeld werd, dat de ENFB- sinterklaas en Piet (uiteraard op de fiets) omver gereden werden door een auto. De fiets van Sint werd na het 'ongeluk' bliksemsnel vervangen door een van te voren platgewalst exemplaar. Vier fietsersbond-zusters verzorgden Sint op de eigen bakfiets-ambulance met een gipsbeen en bloedtransfusie.

Als slot van de actie werd een alternatieve fietsroute door de stad aangegeven met het geverfde fietssymbool voorzien van een vuistje. Daarbij werd bijna een arrestatie uitgevoerd door een overijverige agent in burger een zogenaamde 'stille'. Na veel praten wisten de betrokkenen hem ervan te overtuigen dat het ging om een ludieke actie en dat de verf binnen een paar dagen verdwenen zou zijn.

Nog meer acties

Bij het gereconstrueerde kruising Singel-Hengelosestraat met aparte fietsstroken waren drukknoppen voor fietsers aangebracht. Voor rijwielen konden ook toen al detectielussen in het wegdek gemaakt worden, aldus de fietsersbond. De actie die toen gevoerd werd had als motto 'De ENFB drukt voor u'. Op het kruispunt drukten ENFB-ers de knoppen in voor de overstekende fietsers.

De ENFB ageerde ook tegen de fietsstroken, die bij verkeerslichten stopten. De fietsers moesten dan maar zien dat ze zich ergens tussen de auto's opstelden voor het verkeerslicht. Hier is, mede dank zij actie van de ENFB, veelverbeterd. Bijna overal kunnen de fietsers zich nu opstellen naast of voor de auto's op genoemde kruispunten.

Ook werd eens een verkeerstelling gehouden op de Zuidesmarkerondweg. Dit om aan te tonen dat het sluipverkeer toenam en dat daardoor een gevaarlijke situatie voor fietsers ontstond. Om hier de aandacht op te vestigen zijn ze tenslotte met een grote groep ter plekke gaan fietsen en wel zodanig, dat er een file van auto's ontstond.


Onderschrift foto: Leden van de ENFB leggen raadsleden van CDA en PvdA uit welke problemen op de Zuidesmarkerrondweg voor de fietsers zijn ontstaan nu het autoverkeer een "ringweg" heeft gekregen van de Haaksbergerstraat naar de Gronausestraat.
Uit: Tubantia, 28 februari 1981

Fietsers in de knel

In 1985 verscheen een fraaie zeer uitgebreide nota FIETSERS IN DE KNEL waarin alle problemen van dat moment op het gebied van fietsverkeer in Enschede beschreven stonden. De nota was voorzien van kaarten van delen van Enschede waarop alle knelpunten stuk voor stuk aangegeven werden. Elke keer als de gemeente een wegreconstuctie wilde gaan uitvoeren werd de nota uit de kast gehaald om te kijken wat er gedaan kon worden om het fietsverkeer te verbeteren. Dus die nota was echt wel zinvol.

Een groot voordeel bij al deze activiteiten was de deelname aan de kerngroep van een aantal Enschedese ambtenaren. Zij tipten de Fietsersbond wanneer ze actief moest zijn. Ook werkten ze mee aan de eerder genoemde nota. Genoemd werden onder meer Theo Hoek, Ed Slis, Henk Mulder en Herman Wildenberg.

De politiek

Voorafgaand aan de gemeenteraadsverkiezingen is twee maal een forumavond gehouden. Daarbij werden vertegenwoordigers van politieke partijen uitgenodigd, die moesten reageren op stellingen. Ze moesten laten zien of en zo hoe ze het fietsverkeer wilden bevorderen. Uiteraard kwamen er royale verslagen van zulke avonden in de krant.

Verder werd regelmatig de gemeentelijke verkeerscommissie bezocht. Eenmaal was er een belconcert vanaf de publieke tribune bij een raadsvergadering bij een hamerstuk over deaanschaf van drie dienstfietsen. Met Wim Salomons, de verkeersambtenaar, hadden leden van de kerngroep regelmatig overleg over verkeerssituaties in Enschede. Behalve van individuele raadsleden heeft de ENFB ook steun ondervonden van het gemeentebestuur. Vooral Wim van Egmond deed het nodige om het fietsverkeer te bevorderen en veiliger te maken. Het hielp natuurlijk ook, dat je hem regelmatig op de fiets door de stad kon zien crossen. Ook positief zijn de heren over de rol van Willem van Dragt (oud-wethouder).

Publiciteit

De ENFB kreeg ook de medewerking van de pers. Vooral de Twentse Courant publiceerde graag over de acties van de bond. Ook verscheen daar 'De foto van de maand'. Daarmee werd de aandacht gevestigd op een gevaarlijke situatie op fietsgebied.

Ook met de marktkraam, die jarenlang op zaterdag ergens in het stadserf stond opgesteld, werd het publiek geinformeerd over de Fietsersbond. Daar zijn ook nogal wat leden geworven.

De fietsersbond van nu

Op de vraag wat ze vinden van de huidige fietsersbond zeggen de drie mannen, dat ze van mening zijn dat het goed is dat er nog steeds een actieve club mensen is. Ze leggen er de nadruk op dat je steeds aandacht moet blijven vragen voor de fietsersbelangen. Je moet wel actie voeren, maar niet zodanig dat het contact met de gemeente verstoord wordt.

De drie zijn allemaal nog lid van de bond maar wat gematigder in hun opvattingen geworden. Jasper fietst veel maar rijdt ook auto. Hij is daar niet meer zo kritisch over als vroeger. Niek rijdt zelf bijna nooit auto. Hij fietst en gaat met de trein. Rob fietst nog steeds graag. Hij heeft met zijn gezin diverse fietsvakanties gehouden in Nederland en omringende landen, waarbij hij vaak met de fiets op de trein ging. Maar....... hij gebruikt ook wel de auto en de boedelbak.

Judith Cohen


Klaas Sikkel - 20 okt 2000
Fietsersbond afdeling Enschede e.o.